หางโจว, 27 มิ.ย. (ซินหัว) -- การศึกษาที่เผยแพร่ในวารสารเนเจอร์ เมดิซิน (Nature Medicine) เมื่อวันอังคาร (24 มิ.ย.) ระบุว่าคณะนักวิจัยของจีนพัฒนา "ดาโม เกรป" (DAMO GRAPE) แบบจำลองเอไอที่สามารถตรวจพบสัญญาณเริ่มต้นของมะเร็งกระเพาะอาหารได้ผ่านการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์หรือซีทีสแกน ซึ่งช่วยให้แพทย์สามารถวินิจฉัยโรคได้เร็วขึ้น

แบบจำลองดังกล่าวพัฒนาโดยโรงพยาบาลมะเร็งเจ้อเจียง และสถาบันต๋าโม๋ (DAMO Academy) สถาบันวิจัยทางวิทยาศาสตร์ของอาลีบาบา ในมณฑลเจ้อเจียงทางตะวันออกของจีน โดยดำเนินการทดสอบกับผู้ป่วยกว่า 70,000 รายและมีผลลัพธ์ที่น่าพึงพอใจ

รายงานเผยว่ามะเร็งกระเพาะอาหารคร่าชีวิตผู้คนในจีน 2.6 แสนรายต่อปี แม้ว่าการตรวจพบตั้งแต่ระยะแรกจะช่วยเพิ่มอัตราการรอดชีวิต 5 ปี จากต่ำกว่าร้อยละ 30 เป็นมากกว่าร้อยละ 90 แต่ผู้ป่วยจำนวนมากหลีกเลี่ยงการตรวจส่องกล้องแบบรุกล้ำร่างกาย และคุณภาพของการตรวจคัดกรองยังแตกต่างกันไปในแต่ละโรงพยาบาล

จางหลิง ผู้เขียนการศึกษาและผู้เชี่ยวชาญด้านอัลกอริทึมอาวุโสของสถาบันฯ กล่าวว่าการตรวจซีทีสแกนแบบไม่ฉีดสารทึบรังสี (non-contrast CT) เป็นการตรวจคัดกรองแบบไม่รุกรานที่ใช้กันทั่วไปในการตรวจสุขภาพและการดูแลผู้ป่วยนอก เนื่องจากทั้งคุ้มทุนและมีประสิทธิภาพ แต่มักไม่เหมาะสำหรับการสแกนอวัยวะมีโพรง (hollow organs) อย่างกระเพาะอาหาร

ทีมงานได้ท้าทายความเชื่อแบบเดิมนี้ด้วยการสร้างชุดข้อมูลภาพซีทีกระเพาะอาหารไม่ใช้สารทึบรังสีแบบหลายศูนย์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก และสามารถก้าวข้ามอุปสรรคอย่างเช่นการที่รูปร่างของกระเพาะอาหารมีการเปลี่ยนแปลง สิ่งรบกวนภายใน และเซลล์มะเร็งระยะแรกซึ่งมีขอบเขตอยู่เฉพาะในชั้นเยื่อเมือก

แบบจำลองดังกล่าวไวต่อสิ่งกระตุ้นร้อยละ 85.1 และมีความจำเพาะร้อยละ 96.8 เหนือกว่าแพทย์รังสีวิทยาร้อยละ 21.8 และร้อยละ 14 ตามลำดับ ซึ่งนี่ถือเป็นครั้งแรกที่การซีทีแบบไม่ใช้สารทึบรังสีสามารถตรวจพบมะเร็งกระเพาะอาหารระยะแรกได้

รายงานระบุว่าที่โรงพยาบาลระดับภูมิภาคสองแห่ง แบบจำลองดังกล่าวสามารถตรวจพบมะเร็งในผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยงสูงที่เข้ารับการสแกนร้อยละ 17.7 และร้อยละ 24.5 ซึ่งครอบคลุมถึงผู้ป่วยหลายรายที่ไม่แสดงอาการใดเลย

ทีมงานตรวจสอบการซีทีสแกนก่อนหน้านี้จากผู้ป่วย 11 รายที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งกระเพาะอาหาร และพบว่าแบบจำลองเอไอสามารถตรวจพบความผิดปกติจากการสแกน ที่สแกนตั้งแต่ช่วงเวลา 2-10 เดือนก่อนผู้ป่วยทั้งหมดจะได้รับการวินิจฉัยโรค

ผู้เชี่ยวชาญเผยว่าอีกหนึ่งกรณีเป็นผู้ป่วยวัย 45 ปี ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งกระเพาะอาหารระยะลุกลาม โดยแบบจำลองเอไอสามารถระบุสารบ่งชี้มะเร็ง เมื่อทำการวิเคราะห์ซ้ำผลซีทีสแกนที่ผู้ป่วยได้รับมาด้วยอาการอื่นตั้งแต่ช่วงเวลา 6 เดือนก่อนวินิจฉัยโรค ซึ่งหากเครื่องมือนี้พร้อมใช้งานเร็วกว่านี้ ผู้ป่วยอาจได้รับการรักษาเร็วขึ้นมาก

แบบจำลองเอไอข้างต้นถูกนำไปใช้งานพื้นที่ที่มีความเสี่ยงสูงในการป่วยโรคมะเร็งกระเพาะอาหารในจีน และมีแผนขยายการใช้งานทั้งในประเทศและต่างประเทศ