กว่างโจว, 11 ต.ค. (ซินหัว) -- จีนได้ดำเนินการสร้างเครื่องตรวจจับทรงกลมแบบโปร่งใสขนาดใหญ่ที่สุดในโลก ที่ความลึก 700 เมตรใต้พื้นดิน เพื่อดักจับอนุภาคนิวทริโน (neutrinos) ที่ตรวจจับได้ยาก หรือที่มักเรียกกันว่า "อนุภาคผี" เพื่อเผยความเร้นลับของอนุภาคจิ๋วนี้ที่มีอยู่มากมายมหาศาลในจักรวาล

เครื่องตรวจจับทรงกลมทำจากอะคริลิกข้างต้นสูงเท่าตึก 12 ชั้น มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 35.4 เมตร ฝังอยู่ในชั้นหินแกรนิตของเนินเขาแห่งหนึ่งในอำเภอไคผิง เมืองเจียงเหมินในมณฑลกว่างตง (กวางตุ้ง) ทางตอนใต้ของจีน ถือเป็นส่วนสำคัญของสถานีตรวจวัดอนุภาคนิวทริโนใต้ดินเมืองเจียงเหมิน ซึ่งเป็นสิ่งก่อสร้างทางวิทยาศาสตร์ที่มีขนาดใหญ่และซับซ้อน

สถาบันฟิสิกส์พลังงานสูง (IHEP) สังกัดสถาบันบัณฑิตวิทยาศาสตร์จีน ซึ่งเป็นผู้นำดำเนินโครงการดังกล่าว ระบุว่าการสร้างโครงการอันท้าทายนี้ เปิดตัวโดยสถาบันบัณฑิตวิทยาศาสตร์จีนและรัฐบาลมณฑลกว่างตงเมื่อปี 2015 และปัจจุบันได้เข้าสู่ระยะสุดท้ายแล้ว คาดว่าการติดตั้งอุปกรณ์ทั้งหมดจะดำเนินการเสร็จสิ้นภายในสิ้นเดือนพฤศจิกายน และมีกำหนดการเปิดใช้งานเต็มรูปแบบในเดือนสิงหาคม 2025

หวังอี๋ฟาง หัวหน้านักวิทยาศาสตร์ประจำสถานีตรวจวัดอนุภาคนิวทริโนใต้ดินเมืองเจียงเหมิน และหัวหน้าสถาบันฟิสิกส์พลังงานสูง คาดว่าสถานีตรวจวัดฯ จะดำเนินงานเป็นระยะเวลาอย่างน้อย 30 ปี ซึ่งเป็นหนึ่งในการทดลองอันทรงพลังที่สุดของโลกที่มุ่งเปิดเผยความลึกลับของอนุภาคนิวทริโน สถานีตรวจวัดได้รับการออกแบบมาเพื่อช่วยให้นักวิทยาศาสตร์เข้าใจลำดับขั้นของมวลอนุภาคนิวทริโน ผ่านการตรวจจับอนุภาคนิวทริโนในเครื่องปฏิกรณ์จากโรงไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์หยางเจียงและโรงไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์ไถซานซึ่งอยู่ไม่ไกลจากสถานี โดยมีค่าความละเอียดในการแยกพลังงาน (energy resolution) ที่ร้อยละ 3 ซึ่งไม่เคยมีมาก่อน

หวังกล่าวว่าการทำความเข้าใจลำดับขั้นของมวลอนุภาคนิวทริโน อาจมีอิทธิพลอย่างยิ่งต่อแบบจำลองทางกายภาพของอวกาศ รวมถึงการวิจัยเกี่ยวกับวิวัฒนาการของจักรวาล อีกทั้งสิ่งประดิษฐ์นี้จะช่วยให้นักวิทยาศาสตร์ดำเนินการศึกษาขั้นสูงอื่นๆ อาทิ การสังเกตซูเปอร์โนวา (supernova) (การระเบิดของดาวฤกษ์มวลสูงที่สิ้นอายุขัย) อนุภาคนิวทริโนในชั้นบรรยากาศและในแสงอาทิตย์

บทความก่อนหน้า

ปรากฏการณ์ 'แสงเหนือ' เปล่งแสงอาบฟ้าในซินเจียง

บทความถัดไป

ต้นแบบ 'แท็กซี่บินได้' โชว์โฉมในลอนดอน